هفته نوزدهم بارداری
نواحی حسی مغز که مربوط به حس‌های چشایی، بویایی، شنوایی، بینایی و لامسه است به طرز وحشتناکی در حال رشد و تکامل است و دانشمندان مشاهده کرده‌اند که در این مرحله بچه قادر به شنیدن صدای مادرش است. با کودک خود حرف بزنید و حتی اگر خلقتان یاری می‌کند، از آواز خواندن با صدای بلند هم خجالت نکشید.
اندام جنین
موی سر در حال رشد است و تمام پوست سر را پوشانده است چربی قهوه‌ای رنگی که بعد از تولد به نگه‌داشتن گرمای بدن کودک کمک می‌کند، در زیر پوست گردن، قفسه سنیه و کشاله ران‌ها جمع می‌شود. جزئیات قلب با سونو قابل تشخیص است. اگر جنین دختر باشد رحم و لوله‌ها تشکیل شده و درجای خود قرار می‌گیرند. برعکس مردان که تعداد نامحدودی اسپرم دارند، در زنان تعداد تخمک‌ها محدود است. در این مرحله تعداد تخمک ها ۶ میلیون است که موقع تولد به یک میلیون می‌رسد و هنگام بلوغ به ۳۰۰هزار کاهش می‌باید. اگر جنین پسر باشد اندام تناسلی‌اش واضح است اما معولاً آن را در سونوگرافی پنهان می‌کند. جنین در این مرحله ۱۵ سانتی‌متر طول دارد و وزنش ۲۴۰ گرم می‌باشد.
تغییرات جسمی مادر در هفته نوزدهم بارداری
شاید برایتان دلپذیر نباشد که دیگر مثل سابق نیستید. اگر این روزها مقداری لرزان هستید، ناراحت نباشید چون شکم شما بزرگ شده و به سمت مرکز ثقل کشیده می‌شود. بنابراین احساس می‌کنید که در حال سر خوردن هستید. سرانجام بعد از مدتی گام برداشتن و راه رفتنتان خود را با این وضعیت جدید سازگار می‌بینید. اما مقداری درد در پشت خود احساس می‌کنید که برای پیشگیری از این درد، زمانیکه راه می روید حتماً صاف باشید و قوز نکنید و شانه‌هایتان را بالا بگیرید و زمانیکه می‌نشینید به آرامی و با حفظ تعادل خود این کار را انجام دهید و زمان خوابیدن به پهلو دراز بکشید.
درد پشت و گرفتگی عضلات پا
هیچ چیزی بهتر از یک استراحت خوب در رخت‌خواب بعد از پایان یک روز خسته‌کننده مخصوصاً زمانیکه شما حامله هستید، نیست. اما ممکن است که این درد پشت، خواب خوب را از شما بگیرد و شما نتوانید شب را به استراحت بپردازید. در این هنگام ممکن است متوجه گرفتگی عضلات پا (اسپاسم) شده باشید که در نیمه دوم و سوم بارداری معمولاً شایع است. علت آن کاملاً مشخص نیست. اما ممکن است به علت افزایش وزن در دوران بارداری ماهیچه‌های پا دچار خستگی و کوفتگی شده و یا عروق خونی که به آن‌ها وارد می‌شوند به علت بزرگ شدن رحم، روی هم فشرده شوند و این گرفتگی در عضلات را به وجود آورند.
